“Toen we een naam voor deze wijn moesten kiezen, bedacht ik dat de eerste witte wijn van onze familie de naam moest dragen van een belangrijke vrouw voor mij en voor ons wijnhuis: mijn grootmoeder Clotilde Rey. In 1979, hetzelfde jaar dat de wijngaard werd aangeplant, werd mijn dochter Gaia geboren, en het leek me een goed voorteken om beide namen te combineren: Gaia & Rey.” Aan het woord is Angelo Gaja, de beroemde wijnmaker van het Piemontese wijnhuis dat de familienaam draagt.
De wijn werd in 1984 gelanceerd; met de release van jaargang 2023 is het dus tijd voor een feestje. Om echt goed te begrijpen wat er zo bijzonder is aan deze wijn is het goed om je te beseffen dat er destijds uitsluitend rode kwaliteitswijnen werden gemaakt in dit deel van de wereld. De aanplant van chardonnay in wijngaarden die van oudsher bestemd waren voor nebbiolo – hét ingrediënt voor de beroemde Barbaresco’s die hier vandaan komen – toont de moed en de vooruitziende blik van Angelo Gaja.
Van nebbiolo naar chardonnay
“Toen ik in de jaren 60 ons familiebedrijf kwam versterken heb ik me in eerste instantie gericht op de productie van Barbaresco. Vanaf de jaren 70 begonnen we buitenlandse markten te verkennen. Er werd echter niet gevraagd om Barbaresco; men wilde Barolo. Maar die hebben wij niet. Ik begon na te denken over hoe ik ons aanbod kon verrijken. Mijn vader was sceptisch over het idee om andere variëteiten te planten. Voor mijn vader was er maar één wijnkleur: rood. Maar hij hield me niet tegen toen ik chardonnay besloot te planten”, licht Angelo het ontstaan van Gaia & Rey toe.
De wijngaarden
Het waren niet de minste percelen die voor de nieuwe witte wijn waren bestemd. Georgio Culasso, de wijnmaker die in 1997 bij Gaja kwam werken, herinnert zich zijn verbazing nog. “Van oudsher hebben we in de Langhe altijd de beste blootstelling aan rode wijnen gegeven. In plaats daarvan had Angelo twee buitengewone percelen aan chardonnay gewijd, een naam die mensen in de jaren 1970 nog niet eens wisten uit te spreken in de Langhe”, vertelt hij.
Treiso en Serralunga zijn twee totaal verschillende gebieden. De Giacosa-wijngaard in Treiso ligt op een hoogte van ca. 380 meter. De wijngaard werd beplant in 1979 en de bodem is rijk aan klei en kalksteen. Het is hier koeler dan in Serralunga, daarom rijpen de druiven hier ongeveer 8 tot 10 dagen later. De druiven van deze wijngaard zorgen voor elegantie.
In Serralunga, dat op zo’n 420 meter hoogte ligt, hebben de bodems een hoger kleigehalte, hoewel voor de druiven van Gaia & Rey is gekozen voor een zandrijker gedeelte. De wijngaard in het hart van de gemeente werd in 1989 met chardonnay beplant. De druiven van deze wijngaard zorgen voor structuur in de blend.
De kracht van de terroirs
“Je zou kunnen denken dat een variëteit die niet typisch is voor het gebied, niet de beste vertegenwoordiger van het gebied kan zijn”, stelt Gaia Gaja, die inmiddels samen met haar broer en zus het wijnhuis bestiert. Maar dat is buiten deze topwijn gerekend! Gaia: “Met Gaia & Rey kunnen we zowel uitdrukking geven aan onze cultuur als aan ons geloof in de productie van langrijpende wijnen. En al heeft deze druif een heel ander karakter dan nebbiolo, we kunnen nog steeds de kracht van onze terroirs laten spreken.”
Paradepaardje
Gaia & Rey was de eerste Chardonnay die in de Langhe werd geproduceerd, en de eerste witte wijn die hier in barriques rijpte. De wijn werd stilletjes geboren en zonder veel bombarie in de markt gezet. In de loop van de tijd werd Gaia & Rey echter een van de paradepaardjes van Gaja. Gaia vertelt zelfs dat ze regelmatig mensen spreekt die verbaasd zijn dat Gaja ook rode wijnen produceert…
Terugkerende aroma’s in Gaia & Rey zijn oranjebloesem, acacia en verbena, gemberwortel, tijm en marjolein, de frisse en zoete tonen van erwtenpeultjes en hints van kalksteen en vuursteen. Gaia & Rey is op zijn best na enkele jaren rijpen. De wijn behoudt een uitgesproken frisheid en de tonen worden intenser, met hints van honing en witte perzik. Ook zijn tonen van paddenstoelen en witte truffel herkenbaar – net als in de rode wijnen die uit deze streek komen!
Alta Langhe
Gaia & Rey was ook de eerste witte wijn van Gaja. Maar daar is het niet bij gebleven. In 1986 verscheen de eerste jaargang Alteni di Brassica, gemaakt van sauvignon blanc. En in 1988 kwam de eerste jaargang Rossj-Bass op de markt, een blend van beide druiven.
Het succes van de witte wijnen leidde tot de aankoop in 2015 van 30 hectare land op 650 meter hoogte in de gemeente Trezzo. Op deze grond, waar nog geen wijnstok op stond, maar wel hazelnootbomen, gaan de Gaja’s verder met de productie van hun stille witte wijnen. Met ingang van jaargang 2023 bevatten Alteni di Brassica en Rossj-Bass druiven van die nieuwe, hooggelegen wijngaarden in Alta Langhe. Zo blijft de immer pionierende familie in staat om ook in deze tijden van klimaatverandering gestructureerde, elegante witte wijnen te maken met een groot verouderingspotentieel. En dat begon dus allemaal 40 jaar geleden met de gekke gedachte om chardonnay aan te planten in plaats van de traditionele nebbiolo, op de beste percelen die de familie Gaja in bezit had.
